Doğanbey Köyü
Didim çevresinde gezilecek tarihi ve Doğa harikası bir yer. Didim’e 40 km mesafededir. Aracınız 45 dk sonra bambaşka bir dünyaya ulaşabilirsiniz. Tarihi dokusu, Restarasyonu yapılmış taş evler, Çevre düzenlemesi harika. İstanbuldan buraya hafta sonunu geçirmek için gelen ev sakinleri var. Burası hakkında bilğilendirmeyi, Burada yaşayan bir sakinden aldığım yazıyı aynen sizlere aktarıyorum.
DOMATİA (ODALAR)
Bu isim zamanla DOMATCA- DOĞANBEY- ESKİDOĞANBEY oluyor.
Aydın ili Söke ilçesine bağlı yerleşim birimidir. Antik THEBAİ kentinin uzantısıdır. Zaman zaman yıkılmış tekrar yapılmış. Bu günkü yapılaşmanın altında, değişik dönemlere ait kalıntılar var.
19.yy lın sonlarında, Padişah II. Adbülhamit Han tarafından Ege adalarının ihtiyaçlarını temin için ticaret merkezi olarak harabelerin üzerine yeniden kurduruluyor. Padişah fermanıyla SİSAM, KIBRIS, GİRİT, KULA ve başka yerlerden, ticaret, sanat, meslek erbabı Rum yurttaşlar yerleştirildi.
Birinci dünya savası ve sonrasında bu yurttaşlarımız İngiliz ve Yunanlılarla iş birliği yappıyorlar. SİSAM’ dan gelen Yunanlı çeteler Domatia üzerinden ovaya inip köyleri basıp yakıp, yıkıp, asıp kesiyorlar. Türk Milis Kuvvetleri ve Efeler de karşılık veriyorlar. Kanlı çatışmalar oluyor. Halen sokaklarda o günlerden kalma boş mermi kovanlarına ratlanmakta. Türk ordusu 1922 de İZMİR’ e girince Rum yurttaşlar burayı terk ediyorlar. Kalan bazı aileler oluyor. 1924 mübadelesinde, Selanik, Bosna, Arnavutlu mübadiller getirilip yerleştiriliyor. 1925 de Şeyh Sait kalkışmasından sonrada Kürt’ ler getiriliyor. Çoğu terk edip gidiyor. Söke Ovası ıslah edilip büyük çapta makinalı tarıma geçilince çiftçiler, Tüccar kentine sığamıyorlar. Devletin katkısı ile yapılan Yenidoğanbey’e taşınıyorlar. Yaşadıkları sürece bir taşı taş üstüne koymayan bir tek çivi çakmayanlar harabe olarak bıraktıkları yerlerini satıyorlar. Çoğu İstanbul’dan gelen öğretim üyeleri köylüden satın aldıkları yerlere, hayatları boyu dişinden tırnağından ayırdıklarıyla evler yapıp, köyü kısmen ayağa kaldırıyorlar. Alt yapısını, Ağaçlandırıp, bitkilendirip, çiçeklendirilmesini hatta alt yapısını da yapıp ülkemize armağan ediyorlar. Amaçları iyi örnek olmak tarihi yaşatmak, Amaçlarına ulaşmışlar, her ziyaretçi burayı beğeniyor. Sizlerden de sahip çıkıp ASUDE liğini korumanızı diliyorlar. (Yaşayan bir sakinin yazısı)
Not: Bu güzel yeri birkaç sefer ziyaret ettim, Her ziyaretimde buraya hayran kaldım. Burada yaşayan kişiler,çevre temizliğini peyzaj çalışmalarını kendi imkanları ile bizzat yapmaktalar. Yerlerdeki sigara izmaritleri, çöpleri tek tek kendileri toplamaktadırlar. Kendilerinin tek isteği ziyarete gelenlerin burayı KİRLETMEMELERİ.